Ένα έργο που για δεκαετίες θεωρούταν «αντίγραφο» και πωλούνταν σε τιμές-ψίχουλα, φαίνεται πως είναι τελικά γνήσιο αριστούργημα του Καραβάτζιο. Και όχι από τους ειδικούς με γυαλιά και μεγενθυτικούς φακούς. Αλλά από την… τεχνητή νοημοσύνη.
Από τα £750 στο φως της ιστορίας
Το The Lute Player βρισκόταν στο Badminton House από τον 18ο αιώνα. Το 1969 πουλήθηκε για μόλις 750 λίρες ως «μετά τον Καραβάτζιο». Το 2001 ξαναβγήκε στην αγορά ως «κύκλος του Καραβάτζιο» με τιμή γύρω στις 71.000 λίρες. Κανείς τότε δεν φανταζόταν τι κρυβόταν μπροστά στα μάτια τους.
Το 85,7% που αλλάζει τα πάντα
Η εταιρεία Art Recognition σύμφωνα με τον Guardian έβαλε την AI να συγκρίνει το έργο με αυθεντικά Καραβάτζιο. Το αποτέλεσμα; 85,7% πιθανότητα γνησιότητας. Στην επιστήμη της ανάλυσης έργων τέχνης, οτιδήποτε πάνω από 80% θεωρείται καταπέλτης.
Το «ναι» στο Badminton, το «όχι» στη Wildenstein
Η ίδια ανάλυση έκρινε ότι η εκδοχή Wildenstein – που για χρόνια παρουσιαζόταν ως το γνήσιο – δεν είναι Καραβάτζιο. Ακόμα και ειδικοί κατασκευαστές λαούτων εντόπισαν λάθη στο όργανο της Wildenstein, που δεν υπάρχουν ούτε στο Badminton ούτε στην έκδοση του Hermitage.
«Μια μεγάλη αδικία»
«Η συνολική εικόνα δείχνει ότι γίνεται μεγάλη αδικία αν θεωρείται η Wildenstein το πρωτότυπο και η Badminton η αντιγραφή», σχολιάζει ο δικηγόρος και συλλέκτης William Audland. Ο Clovis Whitfield, που το αγόρασε το 2001, δηλώνει έτοιμος να το δει να μπαίνει σε δημόσια συλλογή.
Τέχνη, αγορά, AI
Η ακαδημαϊκή κοινότητα παραμένει επιφυλακτική. Αλλά η τεχνητή νοημοσύνη ανοίγει δρόμους που μπορούν να ανατρέψουν δεκαετίες «κατεστημένων» εκτιμήσεων. Το The Lute Player του Badminton ίσως είναι τελικά το έργο που θα γράψει ξανά την ιστορία της τέχνης – με την υπογραφή του Καραβάτζιο και την «υπογραφή» της AI.
