Η Κίνα ανακοίνωσε την αναστολή της απαγόρευσης εξαγωγής γάλλιου, αντιμόνιου και γερμάνιου προς τις Ηνωμένες Πολιτείες, σε μια κίνηση που στοχεύει στη μείωση των εντάσεων στο διμερές εμπόριο. Η απόφαση αφορά τα κρίσιμα αυτά μέταλλα, τα οποία είναι απαραίτητα για την παραγωγή ημιαγωγών, και θα ισχύσει έως τις 27 Νοεμβρίου 2026, όπως γνωστοποίησε το κινεζικό υπουργείο Εμπορίου.
Οι σπάνιες γαίες, σύνολο 17 χημικών στοιχείων, αποτελούν θεμελιώδες υλικό για προϊόντα υψηλής τεχνολογίας — από κινητά τηλέφωνα και υπολογιστές έως ηλεκτρικά οχήματα και ιατρικό εξοπλισμό. Παρότι δεν είναι πραγματικά σπάνιες, η εξόρυξή τους είναι δύσκολη, δαπανηρή και περιβαλλοντικά επιβαρυντική, γεγονός που περιορίζει την παραγωγή εκτός Κίνας.
Μονοπώλιο στην αλυσίδα εφοδιασμού
Η Κίνα διατηρεί σχεδόν μονοπωλιακό έλεγχο στην παγκόσμια αγορά, καθώς παράγει το 61% και επεξεργάζεται το 92% των σπάνιων γαιών, σύμφωνα με τον Διεθνή Οργανισμό Ενέργειας. Αυτό της επιτρέπει να καθορίζει σε μεγάλο βαθμό τη ροή των υλικών αυτών διεθνώς.
Περιορισμοί και νέο πλαίσιο
Οι πρόσφατοι αμερικανικοί δασμοί, τον Απρίλιο του 2025, οδήγησαν το Πεκίνο να περιορίσει τις εξαγωγές επτά «βαριών» σπάνιων γαιών, κρίσιμων για την αμυντική βιομηχανία. Έκτοτε, οι κινεζικές εταιρείες χρειάζονταν ειδικές άδειες εξαγωγής, ενώ από τον Οκτώβριο οι ξένες εταιρείες υποχρεώνονται να δηλώνουν ακριβώς τη χρήση κάθε ποσότητας που εισάγουν.
Σύμφωνα με το Κέντρο Στρατηγικών και Διεθνών Σπουδών (CSIS), οι ΗΠΑ παραμένουν ιδιαίτερα ευάλωτες, καθώς εκτός Κίνας δεν υπάρχει υποδομή επεξεργασίας βαρέων σπάνιων γαιών, με αποτέλεσμα να εξαρτώνται απόλυτα από τις κινεζικές αλυσίδες παραγωγής.
Η προσωρινή άρση των περιορισμών θεωρείται ένα βήμα αποκλιμάκωσης, χωρίς όμως να αλλάζει τη θεμελιώδη ανισορροπία ισχύος στον κρίσιμο αυτό τομέα υψηλής τεχνολογίας.
