Η μητέρα ενός 11χρονου αγοριού, που δολοφονήθηκε πριν από τέσσερα χρόνια ως μέρος μιας ύποπτης τελετής «μαύρης μαγείας» (juju), είναι συντετριμμένη από το γεγονός ότι κανείς δεν έχει λογοδοτήσει ακόμη για τον θάνατό του στη Σιέρα Λεόνε.

«Σήμερα πονάω. Σκότωσαν το παιδί μου και τώρα επικρατεί μόνο σιωπή», δήλωσε στην εκπομπή BBC Africa Eye η Σαλλάυ Καλοκό, εξηγώντας πώς ο γιος της, ο Παπάγιο, βρέθηκε με τμήματα του σώματός του αφαιρεμένα, συμπεριλαμβανομένων ζωτικών οργάνων, των ματιών και του ενός χεριού. Είχε βγει να πουλήσει ψάρια στην αγορά και δεν επέστρεψε ποτέ».

Η οικογένειά του τον αναζητούσε για δύο εβδομάδες και τελικά βρήκε το ακρωτηριασμένο πτώμα του στον πάτο ενός πηγαδιού.

«Αυτή η δολοφονία στην πατρίδα μου, τη Μακένι, στην κεντρική Σιέρα Λεόνε, με στοιχειώνει, καθώς συχνά ακούμε αναφορές για δολοφονίες που συνδέονται με τη μαύρη μαγεία, γνωστές και ως τζούτζου, οι οποίες δεν παρακολουθούνται ή δεν διερευνώνται ποτέ σωστά από τις αρχές», συμπλήρωσε.

Στην περίπτωση του Παπάγιο, η αστυνομία δεν επιβεβαίωσε καν ότι πρόκειται για «τελετουργική δολοφονία» – όταν δηλαδή ένα άτομο δολοφονείται ώστε τμήματα του σώματός του να χρησιμοποιηθούν σε λεγόμενες μαγικές τελετουργίες από παράνομους ασκούμενους του τζούτζου. Αυτοί υπόσχονται πράγματα όπως ευημερία και δύναμη σε πελάτες που πληρώνουν μεγάλα ποσά με την ψευδή πεποίθηση ότι τα ανθρώπινα μέλη μπορούν να κάνουν αυτές τις τελετές πιο ισχυρές.

Η σιωπή της τρομοκρατίας

Στη χώρα με πληθυσμό 8,9 εκατομμυρίων υπάρχει μόνο ένας ιατροδικαστής, λόγω έλλειψης πόρων. Πράγμα που συνεπάγεται ότι είναι συχνά αδύνατο να συγκεντρωθούν τα απαραίτητα αποδεικτικά στοιχεία για τον εντοπισμό των ενόχων.

Επιπλέον, η πίστη στη μαγεία είναι τόσο βαθιά ριζωμένη στη Σιέρα Λεόνε, ακόμη και μεταξύ πολλών αστυνομικών, που συχνά υπάρχει φόβος για περαιτέρω διερεύνηση των υποθέσεων — με αποτέλεσμα οι περισσότερες να μένουν ανεξιχνίαστες.

Η ομάδα του BBC Africa Eye κατάφερε να βρει δύο άτομα που ισχυρίστηκαν ότι ήταν ασκούμενοι του τζούτζου και προσφέρθηκαν να αποκτήσουν μέλη σώματος για τελετουργικούς σκοπούς. Και οι δύο δήλωσαν ότι ήταν μέρος πολύ μεγαλύτερων δικτύων — και ο ένας καυχήθηκε ότι είχε ισχυρούς πελάτες σε όλη τη Δυτική Αφρική. Το BBC δεν μπόρεσε να επαληθεύσει αυτούς τους ισχυρισμούς.

Ένα μέλος της ομάδας εργάστηκε μυστικά, χρησιμοποιώντας το όνομα Οσμάν, παριστάνοντας έναν πολιτικό που ήθελε να αποκτήσει εξουσία μέσω ανθρωποθυσίας.

Ταξιδέψαμε στην περιοχή Κάμπια, στα βόρεια της χώρας, για να συναντήσουμε τον «μάγο» του τζούτζου στο μυστικό του ιερό – μια περιοχή μέσα σε πυκνή βλάστηση όπου συμβουλευόταν τους πελάτες του. Αυτοαποκαλούμενος Κάνου, φορούσε μια κόκκινη τελετουργική μάσκα που κάλυπτε ολόκληρο το πρόσωπό του για να κρύψει την ταυτότητά του και καυχήθηκε για τις πολιτικές του διασυνδέσεις.

«Δούλευα με κάποιους πολύ μεγάλους πολιτικούς στη Γουινέα, τη Σενεγάλη και τη Νιγηρία. Έχουμε την ομάδα μας. Μερικές φορές κατά τη διάρκεια των εκλογών, τη νύχτα, αυτό το μέρος είναι γεμάτο κόσμο», ισχυρίστηκε.

Η περίοδος των εκλογών θεωρείται από ορισμένους ως μια ιδιαίτερα επικίνδυνη στιγμή, όπου οι γονείς προειδοποιούνται να προσέχουν ιδιαίτερα τα παιδιά τους λόγω του αυξημένου κινδύνου απαγωγών.

Σε μια δεύτερη επίσκεψη, ο Κάνου έγινε πιο σίγουρος και έδειξε στον Οσμάν αυτό που είπε ότι ήταν απόδειξη του εμπορίου του – ένα ανθρώπινο κρανίο.

«Το βλέπεις αυτό; Αυτό ανήκει σε κάποιον. Το στέγνωσα γι' αυτόν. Είναι κρανίο γυναίκας. Περιμένω να το παραλάβει το άτομο αυτό σήμερα ή αύριο».

Έδειξε επίσης έναν λάκκο πίσω από το ιερό του: «Εδώ κρεμάμε ανθρώπινα μέλη. Σφάζουμε εδώ, και το αίμα πηγαίνει εκεί κάτω... Ακόμη και μεγάλοι αρχηγοί, όταν θέλουν δύναμη, έρχονται εδώ. Τους δίνω αυτό που θέλουν».

Όταν ο Οσμάν διευκρίνισε ότι ήθελε μέλη από μια γυναίκα για χρήση σε τελετουργικό, ο Κάνου προχώρησε στη συμφωνία: «Η τιμή μιας γυναίκας είναι περίπου $3.000».

Υπενθυμίζεται πως η Σιέρα Λεόνε είναι μια από τις φτωχότερες χώρες στον κόσμο και ακόμη προσπαθεί να ανακάμψει έπειτα από τον εμφύλιο πόλεμο διάρκειας 11 ετών.

«Ανησυχώντας μην θέσουμε κανέναν σε κίνδυνο, δεν συναντήσαμε ξανά τον Κάνου. Μπορεί να ήταν απατεώνας, αλλά παραδώσαμε τα στοιχεία μας στην τοπική αστυνομία για περαιτέρω έρευνα», επισήμαναν μέλη της ομάδας του BBC.

Ο αριθμός των τελετουργικών δολοφονιών στη Σιέρα Λεόνε, όπου οι περισσότεροι άνθρωποι αυτοπροσδιορίζονται ως Μουσουλμάνοι ή Χριστιανοί, δεν είναι γνωστός.

«Στις περισσότερες αφρικανικές χώρες, οι τελετουργικές δολοφονίες δεν καταγράφονται επίσημα ως ξεχωριστή ή υποκατηγορία ανθρωποκτονίας», δήλωσε στο BBC ο Εμμανουέλ Σάρπονγκ Ουούσου, λέκτορας στο πανεπιστήμιο Άρντεν του Ηνωμένου Βασιλείου. «Ορισμένες χαρακτηρίζονται ή αναφέρονται λανθασμένα ως ατυχήματα, θάνατοι από επιθέσεις άγριων ζώων, αυτοκτονίες, φυσικοί θάνατοι... Οι περισσότεροι δράστες – πιθανώς το 90% – δεν συλλαμβάνονται».

Τα μέλη του BBC βρήκαν έναν άλλο ύποπτο προμηθευτή μελών σώματος σε ένα προάστιο της πρωτεύουσας, Φρίταουν, που ονομάζεται Βατερλό, το οποίο είναι διαβόητο για τη χρήση ναρκωτικών και άλλα εγκλήματα.

«Δεν είμαι μόνος, έχω έως και 250 βοτανολόγους που εργάζονται υπό τη σημαία μου», είπε ο άνδρας που αυτοαποκαλούνταν Ιντάρα στον Οσμάν. Τελικά, ενημερώθηκε η αστυνομία, η οποία σε συνεργασία με τον κ. Ταραβάλλι (Πρόεδρο των Παραδοσιακών Θεραπευτών), προχώρησε στη σύλληψή του. Αμέσως μετά, βρέθηκαν ανθρώπινα οστά, ανθρώπινα μαλλιά κ.α. Ο Ιντάρα και δύο ακόμη άνδρες συνελήφθησαν και κατηγορήθηκαν για άσκηση μαγείας καθώς και για κατοχή παραδοσιακών όπλων που χρησιμοποιούνται σε τελετουργικές δολοφονίες. Αρνήθηκαν τις κατηγορίες και αφέθηκαν ελεύθεροι με εγγύηση, εν αναμονή περαιτέρω ερευνών.