Μια σειρά από επισκέψεις Κινέζων ειδικών στη Ρωσία για τεχνικές εργασίες σε στρατιωτικά drones έχει προκαλέσει ανησυχία στη Δύση, καθώς η συνεργασία αφορά την κρατική ρωσική εταιρεία IEMZ Kupol, η οποία βρίσκεται υπό διεθνείς κυρώσεις. Οι πληροφορίες προέρχονται από δύο Ευρωπαίους αξιωματούχους ασφαλείας και έγγραφα που έχει στη διάθεσή του το πρακτορείο Reuters.
Οι επισκέψεις ξεκίνησαν από το δεύτερο τρίμηνο του 2024, με τους Κινέζους ειδικούς να έχουν βρεθεί στις εγκαταστάσεις της Kupol τουλάχιστον έξι φορές. Κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου, η Kupol παρέλαβε επιθετικά και παρακολουθητικά drones κινεζικής κατασκευής, μέσω ενός Ρώσου μεσάζοντα, σύμφωνα με τα έγγραφα και τις πηγές.
Ανάπτυξη νέου drone με κινεζική τεχνογνωσία
Ήδη από τον Σεπτέμβριο του 2023, το Reuters είχε αποκαλύψει ότι η Kupol ανέπτυξε στην Κίνα ένα νέο drone, το Garpiya-3, με τη βοήθεια τοπικών ειδικών. Τώρα, για πρώτη φορά, αποκαλύπτονται συγκεκριμένες λεπτομέρειες για την εκτεταμένη εμπλοκή Κινέζων τεχνικών σε δοκιμές και τεχνολογικές εργασίες για στρατιωτικά drones εντός της Ρωσίας.
Οι αξιωματούχοι, που μίλησαν υπό τον όρο της ανωνυμίας, εκτιμούν ότι η συνεργασία αυτή δείχνει στενότερη σχέση μεταξύ της Kupol και κινεζικών εταιρειών στον τομέα των drones – τεχνολογία που έχει αποδειχθεί καθοριστική για τον πόλεμο της Ρωσίας στην Ουκρανία.
Η επίσημη στάση της Κίνας
Το κινεζικό Υπουργείο Εξωτερικών αρνήθηκε οποιαδήποτε εμπλοκή, δηλώνοντας ότι η χώρα διατηρεί αντικειμενική και δίκαιη στάση στο ζήτημα της Ουκρανίας, δεν παρέχει φονικά όπλα σε καμία πλευρά και ελέγχει αυστηρά τις εξαγωγές drones.
Από την πλευρά τους, το Κρεμλίνο, το ρωσικό υπουργείο Άμυνας και η Kupol δεν απάντησαν σε αιτήματα για σχολιασμό.
Παραδόσεις drones μέσω εταιρειών υπό κυρώσεις
Τα έγγραφα που είδε το Reuters – τιμολόγια και τραπεζικά αντίγραφα – δείχνουν ότι η Kupol παρέλαβε πάνω από 12 επιθετικά drones μίας χρήσης από την κινεζική εταιρεία Sichuan AEE, μέσω της ρωσικής εταιρείας TSK Vektor, η οποία επίσης τελεί υπό κυρώσεις από ΗΠΑ και ΕΕ. Καμία από τις δύο εταιρείες δεν απάντησε σε αιτήματα για σχολιασμό.
Τον Ιούλιο, το Reuters είχε αναφέρει ότι η Kupol κατασκεύασε χιλιάδες drones Garpiya μίας χρήσης, χρησιμοποιώντας κινεζικά εξαρτήματα, όπως κινητήρες. Τα drones αυτά, βασισμένα στο ιρανικό Shahed, μπορούν να διανύσουν εκατοντάδες χιλιόμετρα μέχρι προκαθορισμένους στόχους, όπου εκρήγνυνται κατά την πρόσκρουση.
Σύμφωνα με το Κίεβο, περίπου 500 τέτοια drones χρησιμοποιούνται κάθε μήνα στην Ουκρανία.
Εκπαίδευση και συναρμολόγηση από Κινέζους ειδικούς
Οι αξιωματούχοι εκτιμούν ότι οι αποστολές drones και η παρουσία Κινέζων ειδικών υποδηλώνουν πρόθεση της Kupol να επεκτείνει την παραγωγή νέων μοντέλων. Αν και το Reuters δεν κατάφερε να επιβεβαιώσει ανεξάρτητα τον σκοπό των αποστολών, έγγραφα της Kupol δείχνουν ότι ομάδα Κινέζων ειδικών επισκέφθηκε τις εγκαταστάσεις της εταιρείας στην Ιζέφσκ, για συναρμολόγηση drones και εκπαίδευση προσωπικού.
Ακολούθησε επίσκεψή τους στο στρατιωτικό πεδίο δοκιμών Τσεμπαρκούλ, στην περιοχή Τσιλιάμπινσκ, για δοκιμαστικές πτήσεις των μοντέλων A60, A100 και A200. Τα αεροπορικά εισιτήρια δείχνουν ότι οι ειδικοί αναχώρησαν την επομένη των δοκιμών.
Αν και περιγράφονται ως υπάλληλοι της TSK Vektor, οι Ευρωπαίοι αξιωματούχοι εκτιμούν ότι πρόκειται για προσωπικό της Sichuan AEE.
Παραγγελίες εκατοντάδων χιλιάδων δολαρίων
Η Sichuan AEE τιμολόγησε την TSK Vektor με πάνω από 5 εκατομμύρια γιουάν (περίπου 700.000 δολάρια) για drones A200, εξοπλισμένα με αντικεραυνοβόλο και αντι-παρεμβολικό εξοπλισμό, καθώς και άλλα προϊόντα, σύμφωνα με τιμολόγιο και τραπεζική κατάσταση.
Δεύτερη κινεζική εταιρεία εμπλέκεται
Η συνεργασία της Kupol με την Κίνα δεν περιορίζεται στη Sichuan AEE. Έγγραφα δείχνουν ότι η ρωσική εταιρεία συνεργάστηκε και με την Hunan Haotianyi, κατασκευάστρια του drone HW52V, το οποίο δοκιμάστηκε το τρίτο τρίμηνο του 2024. Το HW52V είναι drone κατακόρυφης απογείωσης και προσγείωσης (VTOL), με δυνατότητες πληροφοριών, παρακολούθησης, αναγνώρισης και επιθέσεων.
Αεροπορικά εισιτήρια δείχνουν ότι ο CEO της Hunan Haotianyi, Liu Mingxing, και ο επικεφαλής του τμήματος drones της TSK Vektor, Artem Vysotsky, ταξίδεψαν μαζί από το Ιρκούτσκ, μετά από εκδήλωση παρουσίασης των drones.
Προσαρμογή νέων τεχνολογιών και ανάπτυξη νέου drone
Έγγραφο της Kupol από το τρίτο τρίμηνο του 2024 περιγράφει επίσκεψη Κινέζων μηχανικών και τεχνικών, οι οποίοι χαρακτηρίζονταν ως υπάλληλοι της TSK Vektor, αλλά οι αξιωματούχοι εκτιμούν ότι ανήκουν στην Hunan Haotianyi, καθώς συνόδευαν τον CEO της εταιρείας.
Ο σκοπός της επίσκεψης ήταν η προσαρμογή νέου υπολογιστή ελέγχου πτήσης και κινητήρα για το drone Garpiya. Επιπλέον, επιστολές μεταξύ Vektor και Kupol περιγράφουν πάνω από μισή ντουζίνα εβδομαδιαίες επισκέψεις Κινέζων και Ρώσων ειδικών το 2024 και 2025, με στόχο την εξέλιξη του flight control system.
Μια τελευταία επιστολή αναφέρει ότι η ίδια ομάδα Κινέζων ειδικών εργάστηκε πάνω σε νέο drone με την ονομασία GA-21, το οποίο οι Ευρωπαίοι αξιωματούχοι εκτιμούν ότι είναι παραλλαγή του ιρανικού Shahed-107, με δυνατότητες επιτήρησης και επιθέσεων.
