Με άγνωστη ατζέντα, ανοιχτή ολόκληρη την βεντάλια των τουρκικών προκλήσεων, με διαύλους οριακά λειτουργικούς, γεωπολιτικές εξελίξεις που προσομοιάζουν σε «τρικυμία» και τον Τούρκο πρόεδρο να εξασφαλίζει πρόσβαση στο Λευκό Οίκο για πρώτη φορά εδώ και 6 χρόνια, το ραντεβού Κυριάκου Μητσοτάκη - Ταγίπ Ερντογάν αξιολογείται ως το πιο κρίσιμο από το 2023, όταν υπεγράφη η διακήρυξη των Αθηνών.

Τα ήρεμα νερά στο Αιγαίο αποτελούν παρελθόν, έχουν ναρκοθετηθεί από τις νευρικές αντιδράσεις της Άγκυρας σε οποιαδήποτε εκδήλωση κυριαρχικών δικαιωμάτων εκ μέρους της Ελλάδας και μένει να φανεί, αν στο ανώτατο επίπεδο κάποια ζητήματα μπορούν να ξεκλειδώσουν ή αν ο Ερντογάν γεμάτος αυτοπεποίθηση, εν αναμονή του πολυπόθητου τετ α τετ με τον Τραμπ, θα επιδείξει αλαζονεία και θα τορπιλίσει τον διάλογο.

Οι «νάρκες»

Το τετ α τετ Μητσοτάκη - Ερντογάν στο περιθώριο της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ, αύριο Τρίτη 23 Σεπτεμβρίου, θα δείξει το τι μέλλει γενέσθαι για κορυφαία ζητήματα εξωτερικής πολιτικής όπως για:

• Το αν υπάρχει χώρος για ελληνοτουρκική συνεννόηση ή αν θα επιστρέψει η ένταση στο πεδίο
• Το αν το Πίρι Ρέις θα βγει στο Αιγαίο, αναγκάζοντας τον ελληνικό στόλο να αντιδράσει
• Το αν θα ξεκλειδώσει το Ανώτατο Συμβούλιο Συνεργασίας το οποίο αναβάλλεται από τον περασμένο Ιανουάριο
• Τη στάση της Αθήνας σχετικά με τη συμμετοχή της Τουρκίας στο πρόγραμμα SAFE ανάλογα με το αν αναθεωρηθεί το casus belli ή όχι, ζήτημα που έχει δεσμευτεί να θέσει ο Πρωθυπουργός
• Την τύχη του καλωδίου ηλεκτρικής διασύνδεσης με την Κύπρο (θα έχει προηγηθεί τετ α τετ Μητσοτάκη - Χριστοδουλίδη)
• Τις εξελίξεις στο Κυπριακό
• Ανοιχτά ζητήματα όπως η επαναλειτουργία της Θεολογικής σχολής της Χάλκης (ζήτημα το οποίο δεσμεύτηκε να θέσει στον Ερντογάν ο Τραμπ)

Η Αθήνα βρίσκεται σε επιφυλακή και για τις πιέσεις που ασκεί ο Ερντογάν στον Χαφτάρ για κύρωση του τουρκολιβυκού μνημονίου, όσο και προς την οικονομικά αδύναμη Αίγυπτο με την οποία η Άγκυρα θα κάνει κοινές στρατιωτικές ασκήσεις μετά από 13 χρόνια θέλοντας να την δελεάσει για την ΑΟΖ.

Σε επιφυλακή για τις ισορροπίες ισχύος στο Αιγαίο

Η ελληνική κυβέρνηση κατανοεί πως η Τουρκία αντιλαμβάνεται τις διεθνείς σχέσεις μόνο μέσα από το πρίσμα της ισχύος. Στη σκιά της μεγάλης και αιφνιδιαστικής άσκησης «Πυρπολητής», το ΚΥΣΕΑ ενέκρινε πριν συναντήσει ο κ. Μητσοτάκης τον Ερντογάν την 4η υπερσύγχρονη φρεγάτα Μπελαρά.

Το Μαξίμου θα παρακολουθεί λεπτό προς λεπτό τις εξελίξεις σχετικά με το παζάρι Τραμπ - Ερντογάν για τα F16 και τα F35 και δεν θα διστάσει να αξιοποιήσει όλα τα μέσα που υπάρχουν σε Κογκρέσο και ελληνικό λόμπι για να αποτρέψει το deal.

Μέχρι πρόσφατα η τουρκική αεροπορία είχε σαν στόχο τον εκσυγχρονισμό 80 F16 και την αγορά 40 F16 viper σε ενα πακέτο ύψους 23 δισ. δολαρίων.

«Η αναφορά του Αμερικανού προέδρου στα F-35 ενόψει της επίσκεψης Ερντογάν στην Ουάσιγκτον περιορίζεται στη συνέχιση των σχετικών συνομιλιών, οι οποίες λαμβάνουν χώρα από τότε που η Τουρκία αποβλήθηκε από το πρόγραμμα των F-35», τονίζουν ελληνικές διπλωματικές πηγές και υπενθυμίζουν ότι «υπάρχουν δύο προβλέψεις στην αμερικανική νομοθεσία που απαγορεύουν την πώληση αμερικάνικου αμυντικού υλικού στην Τουρκία:

• η απαγόρευση πώλησης F-35, για όσο η Τουρκία συνεχίζει να κατέχει τους S-400
• και οι κυρώσεις CAATSA στην τουρκική αμυντική βιομηχανία λόγω επίσης της κατοχής των S-400».

Στο πλαίσιο αυτό επισημαίνουν ότι «ενώ η άρση των κυρώσεων θα μπορούσε να αποφασιστεί με εκτελεστικό διάταγμα, η επιστροφή στο πρόγραμμα των F-35 που απαγορεύεται με νόμο (όσο η Τουρκία κατέχει τους S-400), απαιτεί τη σύμπραξη του Κογκρέσου για την τροποποίηση του νόμου. Συνομιλητές μας στην Ουάσιγκτον δεν θεωρούν πιθανό το ενδεχόμενο αυτό, καθώς σε όλες τις τακτικές τεχνικές συνομιλίες, η τουρκική πλευρά δεν φαίνεται έτοιμη να απομακρύνει τους S-400 από το έδαφός της».

Ας σημειωθεί πως το υπουργείο Άμυνας της Τουρκίας την περασμένη εβδομάδα ανακοίνωσε πως οι ρωσικοί S400 παραμένουν στη χώρα και διέψευσε πληροφορίες περί απομάκρυνσής τους.

Οι επαφές Μητσοτάκη

Ο πρωθυπουργός μεταβαίνει στις 22 Σεπτεμβρίου στη Νέα Υόρκη για να μετάσχει στις εργασίες και τις επαφές της 80ής Εβδομάδας Υψηλού Επιπέδου της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ.

Θα απευθύνει την ομιλία του ενώπιον της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ την Παρασκευή, 26 Σεπτεμβρίου, ο Πρωθυπουργός θα αναφερθεί στο ρευστό διεθνές και περιφερειακό γεωπολιτικό περιβάλλον που διαμορφώνεται, στη θέση της Ελλάδας ως πυλώνα σταθερότητας μέσα σε αυτό, καθώς και στις προκλήσεις και στους κινδύνους από την Ουκρανία μέχρι τη Μέση Ανατολή.

Το πρωί της ίδιας μέρας θα έχει συνάντηση με τον γενικό γραμματέα του ΟΗΕ Antonio Guterres, στην έδρα των Ηνωμένων Εθνών.

Νωρίτερα, την Τρίτη, 23 Σεπτεμβρίου, θα συμμετάσχει στην δεξίωση που παραθέτει στη Νέα Υόρκη προς τιμήν των ηγετών ο Πρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτειών Donald Trump.

Την Τετάρτη, 24 Σεπτεμβρίου, θα έχει δύο παρεμβάσεις στον ΟΗΕ που αφορούν, πρώτον, στην προστασία των ανηλίκων στο διαδίκτυο και, δεύτερον, στην τεχνητή νοημοσύνη και τη διεθνή ειρήνη και ασφάλεια. Η πρώτη θα γίνει το πρωί της Τετάρτης, σε εκδήλωση της Αυστραλίας για την Προστασία των Παιδιών στην Ψηφιακή Εποχή και η δεύτερη το μεσημέρι της ίδιας μέρας στην κεντρική εκδήλωση της Κορεατικής Προεδρίας του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ με θέμα «Τεχνητή Νοημοσύνη και Διεθνής Ειρήνη και Ασφάλεια».

Το μεσημέρι της Τετάρτης, 24 Σεπτεμβρίου, θα απευθύνει χαιρετισμό σε ομογενειακό γεύμα που συνδιοργανώνουν 28 ομογενειακές οργανώσεις -μεταξύ άλλων, θα παρευρεθούν εκπρόσωποι των AHEPA, HALC PSEKA, AHI, HANC, HACC. Στην εκδήλωση θα παρασημοφορηθούν επιφανείς ομογενείς.