Η Αρκτική βίωσε την πιο θερμή χρονιά που έχει καταγραφεί ποτέ, σύμφωνα με έκθεση της Αμερικανικής Υπηρεσίας Ωκεανών και Ατμόσφαιρας (NOAA) που δημοσιεύτηκε σήμερα, η οποία παρουσιάζει μια ανησυχητική εικόνα αυτής της περιοχής, που είναι ιδιαίτερα ευάλωτη στις επιπτώσεις της υπερθέρμανσης του πλανήτη.
Μεταξύ Οκτωβρίου 2024 και Σεπτεμβρίου 2025, οι θερμοκρασίες ήταν κατά 1,60°C υψηλότερες από τον καταγεγραμμένο μέσο όρο μεταξύ 1991 και 2020, σύμφωνα με την ετήσια έκθεση για την Αρκτική η οποία βασίζεται σε στοιχεία που χρονολογούνται από το 1900.
Ο Τομ Μπάλινγκερ, εκ των συγγραφέων της μελέτης, του Πανεπιστημίου της Αλάσκας δήλωσε στο Γαλλικό Πρακτορείο ότι είναι «ανησυχητικό» να βλέπει μια τέτοια υπερθέρμανση σε μια τόσο σύντομη περίοδο, χαρακτηρίζοντας την τάση «πρωτοφανή τα τελευταία χρόνια και ίσως εδώ και χιλιάδες χρόνια».
Η χρονιά που αναλύθηκε από τη NOAA περιλαμβάνει το πιο ζεστό φθινόπωρο, τον δεύτερο πιο ζεστό χειμώνα και το τρίτο πιο θερμό καλοκαίρι στην Αρκτική από το 1900.
Η περιοχή αυτή που περικλείει τον Βόρειο Πόλο πλήττεται από ένα φαινόμενο κατά το οποίο η περιοχή θερμαίνεται πιο γρήγορα σε σχέση με τα μεσαία γεωγραφικά πλάτη. Ο μηχανισμός αυτός οφείλεται σε πολλούς παράγοντες, όπως η απώλεια της χιονοκάλυψης και του θαλάσσιου πάγου.
Το λιώσιμο του θαλάσσιου πάγου
Τον Μάρτιο του 2025 καταγράφηκε μια πρωτοφανής υποχώρηση του θαλάσσιου πάγου της Αρκτικής, με τη χαμηλότερη κορύφωση έκτασης που έχει μετρηθεί από την έναρξη της δορυφορικής παρακολούθησης.
Οι επιστήμονες του National Snow and Ice Data Center (NSIDC) εκτίμησαν ότι ο θαλάσσιος πάγος της Αρκτικής είχε φτάσει στο μέγιστο μέγεθός του στις 22 Μαρτίου, με μια έκταση που εκτιμάται σε 14,33 εκατομμύρια τετραγωνικά χιλιόμετρα, η μικρότερη που έχει μετρηθεί σε περισσότερες από τέσσερις δεκαετίες δορυφορικής παρακολούθησης.
Κάθε χειμώνα, ο πάγος που σχηματίζεται στον Αρκτικό Ωκεανό επεκτείνεται σταδιακά για να φτάσει στη μέγιστη έκτασή του τον Μάρτιο. Ωστόσο, λόγω της ανθρωπογενούς υπερθέρμανσης του πλανήτη, ο πάγος δυσκολεύεται ολοένα και περισσότερο να αυξηθεί πάλι.
Ένα «άμεσο πρόβλημα για τις πολικές αρκούδες, τις φώκιες και τους θαλάσσιους ίππους, που χρησιμοποιούν τον πάγο ως πλατφόρμα για να μετακινούνται, να κυνηγούν, να γεννούν», εξηγεί ο Ουόλτερ Μάιερ, συν-συγγραφέας της έκθεσης του NSIDC.
Παρότι το λιώσιμο του θαλάσσιου πάγου δεν αυξάνει κατευθείαν τη στάθμη των ωκεανών, σε αντίθεση με το λιώσιμο του πάγου που βρίσκεται στην ξηρά (παγοκαλύμματα, παγετώνες), προκαλεί πολλές επιπτώσεις λόγω της κλιματικής αλλαγής οι οποίες απειλούν πολλά οικοσυστήματα.
Και αυτό το λιώσιμο επιδεινώνει επίσης την κλιματική αλλαγή, καθώς με τη συρρίκνωση της επιφάνειας, ο λευκός θαλάσσιος πάγος αποκαλύπτει τον ωκεανό ο οποίος, πιο σκούρος από τον πάγο, αντανακλά λιγότερη ηλιακή ενέργεια και απορροφά περισσότερη.
Κύματα ψύχους
Καθώς η Αρκτική θερμαίνεται ταχύτερα από τον υπόλοιπο πλανήτη, αυτό μειώνει τις διαφορές θερμοκρασίας που βοηθούν να διατηρείται ο κρύος αέρας παγιδευμένος κοντά στον πόλο, επιτρέποντας στα κύματα ψύχους να εξαπλώνονται συχνότερα σε χαμηλότερα γεωγραφικά πλάτη, σύμφωνα με αρκετές μελέτες.
Οι βροχοπτώσεις στην περιοχή έφτασαν επίσης σε επίπεδα ρεκόρ κατά την περίοδο μεταξύ Οκτωβρίου 2024 και Σεπτεμβρίου 2025, γνωστή και ως «χρονιά του νερού» και κατατάσσεται μεταξύ των πέντε ετών με την περισσότερη βροχή από το 1950.
