Σε μια κρίσιμη συγκυρία για τις γεωπολιτικές ισορροπίες στη Λατινική Αμερική, ο Τούρκος πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν ανέλαβε ρόλο διαμεσολαβητή, επικοινωνώντας τηλεφωνικά το περασμένο Σάββατο με τον ομόλογό του της Βενεζουέλας, Νικολάς Μαδούρο. Βασικός άξονας της συζήτησης ήταν η διαχείριση της κρίσης με την Ουάσιγκτον, καθώς ο Ερντογάν παρότρυνε τον Μαδούρο να συνεχίσει τον δρόμο του διαλόγου με τις ΗΠΑ, παρά την αμφίσημη στάση του Ντόναλντ Τραμπ, ο οποίος εναλλάσσει τη διπλωματία με την απειλή στρατιωτικών πληγμάτων.
Η έκκληση για αποκλιμάκωση και η στάση της Άγκυρας
Σύμφωνα με την επίσημη ανακοίνωση της τουρκικής προεδρίας, ο κ. Ερντογάν υπογράμμισε πως «είναι σημαντικό να διατηρηθούν ανοικτοί δίαυλοι επικοινωνίας ανάμεσα στις ΗΠΑ και τη Βενεζουέλα», εκφράζοντας την προσδοκία για άμεση αποκλιμάκωση των εντάσεων. Η Άγκυρα, παρακολουθώντας στενά τις εξελίξεις, εκτιμά ότι τα φλέγοντα ζητήματα μπορούν να επιλυθούν μέσω της διπλωματικής οδού.
Από την πλευρά του Καράκας, τονίζεται ότι ο Τούρκος πρόεδρος εξέφρασε τη βαθιά του ανησυχία για τις απειλές που δέχεται η Βενεζουέλα, εστιάζοντας ιδιαίτερα στην κινητοποίηση στρατιωτικών δυνάμεων που στοχεύουν στη διατάραξη της ειρήνης στην Καραϊβική. Ο Νικολάς Μαδούρο περιέγραψε τις απειλές αυτές ως «παράνομες και δυσανάλογες», διαβεβαιώνοντας ωστόσο ότι η κυβέρνησή του παραμένει προσηλωμένη στην εξασφάλιση σταθερότητας και οικονομικής ανάπτυξης.
Το ζήτημα των αερομεταφορών
Σημαντικό μέρος της συνομιλίας αφιερώθηκε στις επιπτώσεις της στρατιωτικής κινητικότητας στις αερομεταφορές. Οι δύο ηγέτες συζήτησαν την αναστολή πτήσεων διεθνών εταιρειών, η οποία προέκυψε κατόπιν ειδοποίησης της αμερικανικής υπηρεσίας πολιτικής αεροπορίας. Κοινός τόπος στη συζήτηση ήταν η συμφωνία για την ταχεία αποκατάσταση της αεροπορικής σύνδεσης Καράκας-Κωνσταντινούπολης μέσω της Turkish Airlines, κίνηση που θεωρείται ζωτικής σημασίας για τη Βενεζουέλα.
Η αμερικανική πίεση και το σενάριο «διαφυγής»
Η παρέμβαση Ερντογάν έρχεται σε μια στιγμή που η Ουάσιγκτον έχει αυξήσει κατακόρυφα την πίεση. Οι ΗΠΑ έχουν αναπτύξει αεροναυτικές δυνάμεις στην περιοχή, ενώ έχουν ήδη πραγματοποιηθεί αεροπορικά πλήγματα κατά ταχύπλοων σκαφών –με απολογισμό 87 νεκρούς– στο πλαίσιο επιχειρήσεων κατά των ναρκωτικών. Ενώ ο Τραμπ κατηγορεί το καθεστώς της Βενεζουέλας για διακίνηση ναρκωτικών, το Καράκας αντιτείνει ότι ο πραγματικός στόχος είναι η αλλαγή καθεστώτος για τον έλεγχο των πετρελαϊκών αποθεμάτων. Παρόλα αυτά, ο Μαδούρο αποκάλυψε πως είχε πρόσφατα μια «εγκάρδια» τηλεφωνική επικοινωνία με τον Αμερικανό πρόεδρο.
Τέλος, ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει η φημολογία περί πιθανής διαφυγής του Μαδούρο στην Τουρκία. Δεδομένων των στενών σχέσεων των δύο χωρών –με τον Ερντογάν να έχει στηρίξει τον Μαδούρο το 2018 εν μέσω διεθνούς απομόνωσης– Αμερικανοί αξιωματούχοι αφήνουν ανοιχτό το ενδεχόμενο η Τουρκία να αποτελέσει καταφύγιο. Χαρακτηριστική ήταν η ανάρτηση του γερουσιαστή Λίντσεϊ Γκρέιαμ, ο οποίος σχολίασε με νόημα πως «στην Τουρκία και στο Ιράν είναι πολύ ωραία αυτή την περίοδο της χρονιάς», υπονοώντας σαφώς ότι ο πρόεδρος της Βενεζουέλας θα έπρεπε να εξετάσει το ενδεχόμενο εξορίας.